Google Tools CC by 4.0
Hipoteka-maileguen legeak egokitu behar dira gehiegizko klausulen aurrean
Espainian, norbaitek hipoteka ordaindu ezin duenean, etxetik ateraraz daiteke hipoteka exekutatzeko prozedura baten bidez. Zordunak uste badu mailegu-kontratuaren zenbait klausula gehiegizkoak direla, auzi hori “prozedura adierazgarri” baten bidez plantea dezake epaitegietan. Hala ere, horrek ez du hipoteka betearazteko prozesua geldiarazten, eta etxea gal dezake ordaindu ezin duenak. Horregatik, Espainiako epaile batek Europako Erkidegoetako Justizia Auzitegiari eskatu zion argitzeko ea Espainiako legeak bat ote datozen Kontsumitzailea Babesteko Europako Legearekin. Legeak egokitu beharra dago gehiegizko klausulen ondorioz inork etxea gal ez dezan.
Europako araudiak azpimarratzen du profesionalek era bidezko batean tratatu behar dituztela kontsumitzaileak. Gehiegizkotzat jotzen dira kontsumitzailearen interesen aurkako desoreka handiegia sortzen duten kontratuak; bereziki, banaka negoziatzen ez direnean. Kontratu bateko klausula bat gehiegizkotzat jotzen bada, baliogabetu egiten da, baina kontratuaren gainerakoa bere horretan geratzen da. Europako direktibek, hala ere, gehiegizko klausulak erabiltzea eragozten duten mekanismoak izatera behartzen dituzte estatu kideak. Espainiako lege espezifikoek direktiba horien berri ematen dute, eta bidegabetzat jotzen dituzte kontsumitzailearen aurkako desoreka garrantzitsuak eragiten dituzten edo fede onaren printzipioak urratzen dituzten xedapenak, besteak beste.
Hipoteka-maileguek, beste kontratu batzuek ez bezala, tarte bat izan dezakete klausulak banaka negoziatzeko. Hala ere, kasu gehienetan, kreditu-etxeak ezartzen ditu baldintzak, eztabaida handirik gabe, eta mailegu-hartzaileak maileguaren zenbatekoa, interes-tasak eta ordaintzeko baldintzak hartzen ditu kontuan, batez ere. Kasu horretan, klausula batzuk sartu ziren, hala nola urteko % 18,75eko interesa ordainketetan berandutzeagatik, eta mailegu-emaileak guztia itzultzeko eskatzeko eskubidea izatea mailegu-hartzaileak ordaintzen ez badu. Europako Justizia Auzitegiak ez ditu berariaz kalifikatzen klausula horiek, baizik eta jarraibideak ematen ditu estatuko epaileek kasuz kasu beren inpartzialtasuna zehaztu dezaten.
Noiz den klausula bat egokia
Klausula baten ekitatea epaitzeko, mailegu-emailearen eta mailegu-hartzailearen arteko eskubideen eta betebeharren oreka ebaluatu zuten, eta, elkarren arteko adostasunik ez badago, estatuko legeria hartzen da kontuan. Epaileak zehaztu behar du kontsumitzaile batek klausula bat onartu ote zuen, baldin eta banaka negoziatu bazen, eta mailegu-emaileak fede onez jokatu zuela bermatu. Berandutza-interesak direnean, epaileak berandutza-interesen eta legezko interes-tasaren arteko aldea aztertuko du. Zor bat bere kabuz likidatzen bada, funtsezkoa da bermatzea kontsumitzailea justiziara erraz iristeko moduan dagoela bere eskubideak defendatzeko.
“Klausula bat gehiegizkotzat jotzen bada, baliogabetu egiten da, baina kontratuaren gainerakoa bere horretan geratzen zen”
Europar Batasunak 2013ko martxoaren 14an eman zuen epaia. Horren ondorioz, legea aldatu zen. Bereziki, 1/2013 Legea, maiatzaren 14koa, zorraren berregituraketa, alokairu soziala eta hipoteka zordunen babesa indartzekoa. Lege horrek, hipoteka-maileguen kontratuak izan ditzakeen klausula batzuk arautzeaz gain, abusuzko klausulen alegazioa barneratzen du hipotekaren exekuzio-prozedura eteteko arrazoi gisa, bertan jasotzen diren baldintzak betez. Aurrerantzean ere legeak bermatu beharko du inork etxea gal ez dezala abusuzko klausulen ondorioz.