Hernaniko Kulturarteko Plaza Feminista. Iturria: Itziar Bastarrika – Hernaniko Udala

Ikuspegi feminista eta integratzailea ezinbestekoa da Hernaniko Emakumeen Etxearen proiektuan

Sukaldaritzaren esanahi soziala eta kulturala ikuspegi feministatik azter daiteke. Ikerketa-talde batek azterketa bat egin du Hernaniko Emakumeen Etxea proiektuaren testuinguruan, Euskal Herrian. Bertan, sukalde bat sartzeari buruzko eztabaidan sakondu da. Nabarmendu da kideek parte hartzeko prozesu bat abiatu dutela barne-diseinua eta etxearen funtzionamendua zehazteko. Sukaldea fazeta anitzeko gune gisa islatzen da, dimentsio politiko, sinboliko eta afektiboak irudikatuz.

Emakumeen Etxea mugimendu feministen eta arrazismoaren aurkako gune gisa erabiltzen da, eta, beraz, beharrezkoa da gizarte-aniztasuna kudeatzea eta elkartearen barruan adostasuna lortzea. Sukaldea tentsio kritiko eta sortzaileko leku gisa aurkezten da metaforikoki, eta ikerketa, irudimena eta eraikuntza sustatzen dira.

Euskal gizartean gertatzen diren aldaketa sozial zabalenak eta politika feministaren izaera ebolutiboa aztertu behar dira. Sukaldearen eta etxeko eremuaren inguruko alderdi teoriko eta praktikoak izaki, kulturen arteko topaketek eraldatze-ahalmena dute, eta ikuspegi feministek arau-mugei aurre egin eta zenbait subjektibotasun politiko sustatu ditzakete.

“Garrantzitsua da jarrera tradizionalak desikastea proiektu berrietarako, Emakumeen Etxea kasu”

Ikertzaileek hainbat gizarte-mugimendu aztertu dituzte, batez ere feminismoa, arrazismoaren aurkako mugimendua, ekologismoa eta euskararen sustapena. Metodo kualitatibo eta etnografikoak erabiliz, landa-lana eta elkarrizketak barne, Hernaniko Emakumeen Etxea Gipuzkoako beste emakume-etxe batzuekin konparatu dute, eta gizarte-eraldaketen eragina nabarmentzen dute, hala nola desinstituzionalizazioa, ekologia- eta laguntza-krisiak eta desberdintasunen hazkundea. Feminismoak funtsezko zeregina du euskal gizarte-mugimenduan, parte-hartze dinamikoaren eta sektoreen arteko ikuspegien alde eginez. Etxea baliagarri izango da gizartea eraldatzeko eta esperimentatzeko laborategi gisa.

Sukaldearen kontzeptua aztergai

Euskal kulturan, historikoki, emakumeak elkarte gastronomikoetatik baztertu izan dira, eta, hortaz, ikuspegi feministak eztabaidatu dira. Ikertzaileek Emakumeen Etxean sukaldeak duen garrantzia aztertu ondoren, jarrera tradizionalak desikastearen garrantzia azpimarratu dute. Emakumeen Etxeak elkartasun komunitarioko modu berriak probatzeko laborategiak dira. Testuinguru horretan, emakume etorkinen erronkak ere aztertu dira, baita espazio feministen barruan ere.

Azkenean, ikertzaileek parte-hartzearen garrantzia azpimarratu dute. Ezinbestekoa da emakumeek erabakiak hartzeko prozesuetan parte hartzea; bereziki, erakundeen eta gizarte-mugimenduen arteko lankidetzak eskatzen dituzten proiektuetan.

Emakumeen Etxea sortzeko prozesuaren barruan, oztopo handiak sortu ziren sukaldeko eztabaidan. Horregatik, ikertzaileek elkarrizketaren eta ikuspegi zirkularraren garrantzia azpimarratzen dute. Ikertzaileek hausnartu dute Emakumeen Etxearen proiektuaren ikuspegi feministak etengabe ebaluatzeak eta zabaltzeak duen garrantziari buruz. Azken finean, sukaldaritza prozesu kolektibo baten sinboloa da, eta Emakumeen Etxean egindako eztabaidak, lortutako akordioak eta politika feministak dakartzan konplexutasunak eta aldaketak erakusten ditu.